پیشگیری از پوسیدگی دندان

علت اصلی ایجاد پوسیدگی دندان عدم رعایت بهداشت دهان می باشد. از آنجا که پوسیدگی دندانی توسط باکتری ایجاد می شود، اگر مواد غذایی در اختیار آنها قرار داده نشود و مواد قندی روی دندان ها باقی نماند، پوسیدگی ایجاد نخواهد شد.برای ایجاد پوسیدگی این که کودک چه چیزی می خورد به تنهایی مهم نیست، بلکه نوع ماده غذایی، نحوه و تکرار مصرف نیز اهمیت دارد. قوام مواد معدنی، چسبندگی آن به دندان ها و ماندگاری روی سطوح دندانی اهمیت بسیاری در ایجاد پوسیدگی دارد. در کودکان خوردن غذا ها و نوشیدنی های حاوی قند، 2 بار یا بیشتر بین وعده های غذایی ریسک پوسیدگی دندانی را افزایش می دهد.در کودکان شیرخوار تغذیه طولانی مدت و مداوم کودک مخصوصاً با شیر خشک در زمان خواب کودک باعث ایجاد پوسیدگی های زود هنگام و وسیع سطح دندان ها می شود. در زمان خواب میزان ترشح بزاق بسیار کاهش می یابد و بنابراین باکتری ها فرصت زیادی برای تولید اسید از شیر خواهند داشت و این اسید مدتی طولانی در مجاورت دندان ها مانده آنها را تخریب می کند. ضروری است تا پیش از خواب دندان های کودک مسواک زده شود و در هنگام خواب پس از شیر خوردن، مقدار کمی آب به کودک داده شود. حتی اگر کودک آب را قورت ندهد، باقیمانده شیر کاهش یافته و مشکلی ایجاد نمی کند. در غیر این صورت دندان شروع به پوسیده شدن می کند. این پوسیدگی ها ابتدا به صورت لکه های سفید رنگ و بعد به رنگ قهوه ای دیده می شود و اکثراً توسط والدین با لکه هایی که توسط قطره آهن ایجاد می شود اشتباه گرفته می شود و باعث عدم درمان کودک در مراحل ابتدایی شده، درد و ناراحتی زیادی را برای کودک در پی خواهد داشت. گاهی پس از ایجاد پوسیدگی های اولیه روند پیشرفت آن به حدی سریع است که منجر به نرم شدن بافت دندان و از بین رفتن سریع تاج آن می شود و والین فکر می کنند دندان کودک خرد شده است. 

پیشگیری از پوسیدگی

با رویش اولین دندان، دهان و دندان او را با مسواک انگشتی یا پارچه تمیز که به دور انگشت خود می پیچید، تمیز کنید. اجازه دهید اگر کودک خود علاقمند به مسواک زدن می باشد ابتدا خودش این کار را انجام دهد، سپس از او بخواهید مسواک را به شما بدهد تا کمی او را کمک کنید. این کار تا زمانی که کودک خودش به تنهایی قادر به انجام درست آن باشد (حدود سن دبستان) باید توسط والدین انجام شود.تکنیک مناسب مسواک زدن در دندان های شیری، بر خلاف بزرگسالان، حرکات کوچک عقب و جلو در ناحیه اتصال دندان ها و لثه و سطح جونده دندان هاست. مسواک زدن را همراه با بازی برای کودک انجام داده و اوقات شادی را برایش ایجاد کنید تا بیشترین همکاری را با شما داشته باشد. مسواک کردن دندان ها شب ها قبل از خواب بسیار مهم است زیرا در جریان بزاق در این زمان کاهش می یابد. بعد از مسواک زدن قبل از خواب، به جز آب، چیزی خورده یا نوشیده نشود. از خوردن تنقلات و خصوصاً آب میوه یا نوشیدنی های گازدار، شیرینی، آبنبات، غلات شیرین شده یا غذاهای چسبناک مانند شکلات، میوه های خشک، کارامل و پاستیل به طور متناوب در کودکان چلوگیری کنید. سعی کنید تنقلات را بعد از غذا به کودک بدهید و بعد از غذا او را تشویق به مسواک زدن نمایید.از میان وعده هایی که کمتر پوسیدگی زا هستند مانند میوه ها، سبزی ها، پنیر، کراکرها، ذرت بو داده، آجیل ها، شیر ساده (بدون شکر افزوده) و آدامس های بدون قند بیشتر استفاده کنید.دندان های خود را سالم نگه دارید تا از انتقال زود هنگام باکتری عامل پوسیدگی به دهان کودکتان جلوگیری نمایید.از محصولات حاوی فلوراید استفاده کنید. یون فلوراید هنگامی که در تماس با سطح دندان قرار می گیرد وارد ساختمان دندان شده، با تغییر فرمول شیمیایی مینای دندان، استحکام آن را بالا می برد و بنابراین اسید نمی تواند به راحتی بافت دندان را تخریب کند. همچنین با کاهش متابولیسم باکتری ها به جلوگیری از پوسیدگی کمک می کند.

چگونه کودکی با دندان های سالم داشته باشیم؟

دکتر سپیده ربیعی، دکتر احمد جعفری